مستند اختصاصی ایبنا؛
به گزارش خبرنگار ایبنا، بررسی نوسانات نرخ ارز در یکسال و نیم اخیر نشان می‌دهد که بازار ارز از ابتدای سال ۱۴۰۲ تاکنون علی‌رغم حوادث سیاسی و تنش‌های متعدد روز‌های آرامی را سپری کرده و نوسانات ارزی بعد از هر تنش سیاسی موقتی و گذرا بوده و نرخ ارز پس از مدت کوتاهی به سطوح قبلی برمی‌گردد. مجموعه‌ای از سیاست‌های دولت و بانک مرکزی در کنار افزایش قیمت و صادرات نفت از جمله مهمترین عواملی بودند که این شرایط را رقم زدند.
روز گذشته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با هدف پاسخ به اقدام تروریستی رژیم صهیونیستی در به شهادت اسماعیل هنیه؛ رئیس دفتر سیاسی حماس و به شهادت رساندن سیدحسن نصرالله؛ دبیرکل حزب الله لبنان و سرتیپ پاسدار عباس نیلفروشان؛ مستشار سپاه در لبنان عملیات تلافی جویانه وعده صادق ۲ را با شلیک بیش از ۱۰۰ موشک به سرزمین‌های اشغالی انجام داد. پس از این عملیات بازار ارز با نوساناتی مواجه شد که به گفته کارشناسان و فعالان بازار ارز این نوسانات نیز موقتی و گذرا بوده و نرخ ارز به زودی به سطوح قبلی برمی‌گردد.
قیمت دلار در ابتدای سال ۱۴۰۲ معادل ۵۱ هزار ۳۰۰ تومان بود که پس از شهادت سیدحسن نصرالله؛ دبیرکل حرب الله لبنان به ۶۱ هزار و ۴۵۰ تومان رسید که حاکی از رشد حدود ۱۹.۷ درصدی است.
نمودار نوسانات نرخ ارز از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا هفتم مهرماه ۱۴۰۳ (شهادت سیدحسن نصرالله)
نرخ دلار کانال‌های تلگرامی پس از عملیات وعده صادق۲، روز گذشته به ۶۲ هزار و ۸۸۰ هزار تومان رسید و این در حالیست که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که دلار در محدوده میدان فردوسی با نرخ ۶۱ هزار و ۸۰۰ تومانی معامله می‌شود. کارشناسان ارزی علت اختلاف نرخ کانال‌های تلگرامی با کف بازار را سوءاستفاده دلالان برای دامن زدن به قیمت‌ها می‌دانند.
نمودار نوسانات نرخ ارز در یکسال گذشته
با این حال پس از عملیات وعده صادق ۲ نوسان نرخ دلار با در نظر گرفتن نرخ کانال‌های تلگرامی حدود ۲ درصد و با احتساب نرخ کف بازار کمتر از نیم درصد بوده است.
پس از عملیات وعده صادق ۱ نرخ دلار با اینکه حتی به بالای ۶۸ هزار تومان نیز رسید، اما پس از مدت کوتاهی به کانال ۵۹ هزار تومانی برگشت؛ بنابراین می‌توان گفت مدیریت نوسان بازار ارز در شرایط فعلی برای بانک مرکزی بسیار راحت‌تر از عملیات وعده صادق ۱ است.
تجربه اثرگذاری موقت اخبار سیاسی و تنش‌های منطقه خاورمیانه بر بازار ارز در روز‌های پس از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ (حمله طوفان‌الاقصی) تا به امروز بار‌ها و بار‌ها تکرار شده است، اما در هر تجربه بازار ارز پس از مدت کوتاهی به روند تعادلی خود بازگشته است.
بنظر می‌رسد طی روز‌های آینده و با کاهش هیجانات رخ داده در بازار ارز، همچون تجارب قبلی شاهد روند نزولی نرخ ارز باشیم.
فاطمه مقصودی؛ سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این رابطه اظهار کرده است: اتفاقات و مسائلی همچون عملیات طوفان الاقصی، حمله موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی فلسطین (عملیات وعده صادق ۱) و سایر اتفاقات در حالی رخ داد که همه پیش‌بینی رشد بالای نرخ ارز و رسیدن دلار به ۱۲۰ هزار تومان را داشتند، اما شاهد بودیم که قیمت‌ها پس نوسانات اندک از مدتی کاهشی شد. با فاجعه تلخ لبنان و در پاسخ آن عملیات وعده صادق ۲ نیز اگرچه بازار ارز تا حدودی نوسانی خواهد شد، اما تجربه نشان داده که قیمت‌ها پس از فروکش کردن هیجانات به سطح قبلی بازمی‌گردد.
در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۱ که انتظارات تورمی تحت تاثیر هیجانات افزایش یافته بود، برخی از کارشناسان پیش‌بینی افزایش شدید نرخ ارز را داشتند، اما شرایط آن طور که این کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند رقم نخورد و با مدیریت مناسب بانک مرکزی نرخ دلار در طول یکسال و نیم به خوبی کنترل شد.
نوسان نرخ ارز از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا به امروز تنها حدود ۲۰ درصد بوده که کمتر از تورم کشور و حتی نوسان انس طلای جهانی به عنوان یکی دیگر از شاخص‌های اثرپذیر از تنش‌های جهانی بوده است.
بر اساس آخرین آمارها، تورم سالانه اقتصاد ایران در شهریورماه امسال با روند نزولی به ۳۴.۲ درصد رسیده است. البته لازم به ذکر است که نرخ تورم تحت تاثیر حفظ ثبات بازار ارز و کاهش نرخ رشد نقدینگی از رقم ۴۹.۱ درصد در اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با کاهش ۱۴.۹ واحد درصدی در پایان شهریورماه امسال به ۳۴.۲ درصد رسیده است.
میزان نوسان نرخ ارز از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا به امروز نسبت به نوسان انس طلای جهانی نیز کمتر بوده است. انس طلای جهانی که این روز‌ها تحت تاثیر تنش‌های منطقه روندی شدیدا صعودی داشته و به بالاترین رکورد تاریخی قیمتی خود رسیده است. انس طلای جهانی در آخرین معاملات روز گذشته به ۲۶۵۸ دلار رسیده که حاکی از رشد ۳۴ درصدی نسبت به ابتدای سال ۱۴۰۲ است.
التهابات و تلاطمات در جریان اتفاقات سیاسی بر بازار‌های مالی تمام دنیا اثرگذار است و هیچ اقتصادی از این موضوع مستثنی نیست، اما اقدامات سیاستگذاران و مسئولین اقتصادی در مقابله با تنش‌ها در جلوگیری از نوسانات بسیار مهم است. بانک مرکزی در طول یکسال و نیم گذشته با انجام اقدامات پیشگیرانه و اتخاذ سیاست‌های مناسب در کنترل نرخ ارز تجربه موفقی داشته است.
علی اصغر جمعه‌ای؛ کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه اگر اتفاقاتی مثل شهادت رئیس جمهور، بمب‌گذاری کرمان، حمله رژیم صهیونیستی به سفارت ایران و پاسخ موشکی ایران به رژیم اسرائیل در هر کشوری رخ می‌داد، نرخ ارز جهش شدیدی را تجربه می‌کرد، گفت: در یکسال و نیم اخیر با مدیریت مناسب بازارساز، نرخ ارز بعد از هر تنش سیاسی به خوبی تحت کنترل بود و نوسانات قیمتی ارز بعد از مدت کوتاهی از بین می‌رفت و دلار به سطح قبلی خود بازمی‌گشت.
وی تاکید کرد: در رابطه با حملات رژیم صهیونیستی به لبنان و پاسخ ایران به آن نیز افزایش قیمت ارز موقتی خواهد بود و شاهد تکرار تجربه خوب قبلی بازارساز در مدیریت ارز خواهیم بود.
بنظر می‌رسد با کاهش هیجانات ناشی از حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به لبنان همچون تجارب قبلی در روز‌های آینده باید منتظر بازگشت مجدد نرخ ارز به روند تعادلی باشیم. در چنین شرایطی ورود به بازار ارز و طلا بسیار پرریسک بوده و احتمالا افراد را متحمل ضرر و زیان خواهد کرد.
